Η μάχη των Πλαταιών - 479π.Χ.

Ο Ξέρξης μετά ήττα του στόλου του στη Σαλαμίνα επέστρεψε στην Περσία αφήνοντας πίσω το Μαρδόνιο με αρκετές χιλιάδες στρατιώτες για να συνεχίσει τις μάχες με τους Έλληνες. Ο Μαρδόνιος επειδή πλησίαζε χειμώνας μετακίνησε το στρατό από την Αττική στη Θεσσαλία γιατί εκεί θα ήταν ευκολότερο να βρει τροφή και για το στρατό και το ιππικό. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα κατέστρωνε σχέδια μάχης και στις αρχές του καλοκαιριού ήταν πια έτοιμος να επιτεθεί στους Έλληνες.
Αρχικά κινήθηκε προς την Αθήνα την οποία όμως βρήκε άδεια και μόλις πληροφορήθηκε πως πλησίαζε στην Αττική ο πελοποννησιακός στρατός με αρχηγό τον Παυσανία πήγε στις Πλαταιές όπου και στρατοπέδευσε. Διάλεξε και ένα πεδινό μέρος κοντά στον ποταμό Ασωπό, το οποίο θα του επέτρεπε να απλώσει το στρατό του, για τη μάχη.
Οι Πέρσες επιτέθηκαν πρώτοι με όλες τους τις δυνάμεις αλλά οι Έλληνες αντιστάθηκαν και έτσι γρήγορα οι Πέρσες αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Μάλιστα κάποιος Σπαρτιάτης σκότωσε το Μαρδόνιο και έτσι οι Πέρσες δίχως αρχηγό πλέον αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε ένα ξύλινο στρατόπεδο αλλά επειδή ούτε κι εκεί αισθάνονταν ασφαλείς εγκατέλειψαν τη μάχη αφήνοντας πίσω τους πολλούς νεκρούς.
Οι Έλληνες μετά τη μάχη προσέφεραν θυσίες στους θεούς και μοίρασαν μεταξύ τους τα λάφυρα.